Sektörün Bakmadığı Merkezler

Başlıktaki merkez, herhangi coğrafi bir alanın kalbi olan ilçe, mahalle değil. Bu merkez, bir AVM de değil. AVM’ler, bir zamanların en trend gayrimenkul yatırımları… Doğru mağazayı iyi kirayla rakiplerden önce kiralamak için mücadele verdiğimiz, kapsama alanını, müşteri sınıflandırmasını, yol-metro bağlantılarını, dış yaya trafiğini hatta iç koridorlardaki olası yaya trafiğini ve daha birçok etkeni ince ince hesapladığımız alışveriş merkezleri… Ondan da bahsetmiyorum. Gündemimiz olan merkez, veri merkezleri.

ULI ve PWC’nin Gayrimenkul’de Gelişen Trendler raporlarında (Kulakları çınlasın, kıymetli Ersun Bayraktaroğlu’nun eşsiz moderatörlüğünde raporun açıklandığı etkinlikleri özlediğimi fark ettim) gayrimenkul sektörünün yatırımcı bakış açısıyla 2014-2015-2016 yıllarında bir alt sıralarda bir üst sıralarda yer alırdı. Raporda 700-800’ü aşkın sektör paydaşının görüşleri özetlendiğinden benim için kıymetliydi, çok faydalanırdım. O dönem işim gereği veri merkezlerine uygun arsaları araştırmaları yaptıkça, yatırımcıların veri merkezlerinin ne olduğunu tam olarak anlayamadıklarını görüyordum. Veri merkezinin sadece arsasını seçmek için dahi yüzden fazla kritere bakıyorduk. Lakin gayrimenkul sektörü Türkiye’de konut ve AVM, Avrupa genelinde yaşlı yaşam merkezleri, yurtlar, satışa yönelik konutlar, lojistik merkezlerine daha çok meraklı ve istekli görünüyordu.

Oysaki raporun kendisi bile veri olmasına rağmen, sektör paydaşlarımız veri merkezleri üzerinde durmuyordu. Sonra ne olduysa, Avrupalı yatırımcılar gözünde veri merkezleri 2021’de ilk sıraya yerleşti. 2022 raporu sonuçlarına göre 4. sırada olsa dahi, göstergeleri yatırımcı iştahı açısından 2021 değerlerinden yukarıda.

Rapora yeteri kadar merak uyandırdıktan sonra, okuduğunuz bu yazının size ulaşması için muhtemelen bir veri merkezinde barındırılan sunucuların hizmet verdiğini, kullandığınız internet bağlantısının yine bir veri merkezinden geçmiş olabileceğini, az önce yaptığınız internet alışverişinizde kullandığınız banka kartınızın bilgilerinin belki aynı veri merkezinde saklandığını, ödeme sistemini sağlayan firmanın o veri merkezlerinden birisinde yer aldığını, alışveriş yaptığınız sitenin de bir veri merkezinde bulunduğunu, işinize giderken kullandığınız harita uygulamasının veri merkezindeki sunucuda koştuğunu (run etmek efendim), aldığınız ve gönderdiğiniz e-postalarınızın şirketinizin hizmet aldığı veri merkezinden geçtiğini düşünebiliyor musunuz ? İşte veri merkezleri aslında her günümüzde hayatımızda olan, bilmeden kullandığımız, bir şekilde değdiğimiz gayrimenkuller. Bacasız sanayi diyebilirsiniz. Dijital depolar da… Yüksek yatırım ve işletme maliyeti olan lakin farklı getirilere ve kullanıcılara sahip bambaşka mülkler… Alt yapısından enerji yedekliliğine, fiber bağlantılarından sismik izolatörlerine, jeneratörlerinden UPS’lerine, soğutma sistemlerinden güvenlik ekipmanlarına sektörün alışagelmediği, tasarımından ince işlerine ayrı bir dünya.

İncelemenizi, araştırmanızı tavsiye ederim. Sözüm yatırımcılara…